ANLAŞMALI BOŞANMA (TEK CELSEDE BOŞANMA) DAVASININ USULÜ VE ŞARTLARI – Yazar: Avukat Ali Sayım Akhisar/Manisa
Bu çalışmamızda halk arasında “Tek celsede boşanma” kavramı olarak da bilinen anlaşmalı boşanma davasının şartlarını ve usulünü inceleyeceğiz. Tek celsede (anlaşmalı) nasıl boşanabilirim? Anlaşmalı boşanmak için avukat tutmam gerekir mi? Gibi soruların bir karşılığı olarak bu yazımızı sizinle paylaşmak istiyoruz. En başta belirtmek gerekir ki Anlaşmalı boşanma davalarında TMK, HMK hüküm ve usulleri esas alınmaktadır ve Akhisar/Manisa başta olmak üzere Türk hukukunun uygulandığı her yerde aynı usul ve hükümler geçerlidir.
Boşanma davalarında Aile mahkemesi görevlidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı şehirlerde Asliye Hukuk Mahkemesi Aile Mahkemesi sıfatıyla bu davalara bakmaktadır. Örn: Akhisar’da aile mahkemesi bulunduğu için boşanma davaları doğrudan burada görülmekte, Ancak Küçük ilçelerde (örn: Kırkağaç, Gördes..) aile mahkemesi bulunmadığı için Asliye Hukuk Mahkemesi bu davalara Aile Mahkemesi sıfatıyla bakmaktadır.
Ülkemizde boşanma davalarında hak kayıplarının yaşanmasının en büyük sebebi, davanın şartları değerlendirilmeden usulüne dikkat edilmeden, dava dilekçesinde veya boşanma protokolünde bulunması gereken unsurlara dikkat edilmeden açılması ve arzuhalci dilekçesiyle dava açılması gibi sebeplerdir. Bu nedenle boşanma sürecine girmeden avukatlardan hukuki yardım alınmalı, sonradan ciddi maddi manevi zararlar yaşanmaması adına dikkatli adımlar atılmalıdır.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASININ ŞARTLARI VE USULÜ
Anlaşmalı boşanmaya ilişkin şartlar Türk Medeni Kanununun 166. Maddesinde düzenlenmiştir.
1-Türk Medeni Kanun Nezdinde Geçerli Bir Evliliğin Bulunması.
Türk medeni kanunu uyarınca geçerli bir evlilik bulunmadığı sürece boşanmadan bahsedilmesi mümkün olmayacaktır. Yanı doğmamış bir hukuki işlemi kaldırmak mümkün değildir.
2-Evliliğin En Az 1 Yıl Sürmüş Olması.
Türk medeni kanununa göre kurulmuş bir evlilik birliğinin Anlaşmalı olarak sonlandırılabilmesi için en önemli şart evlilik birliğinin en az 1 yıl sürmüş olması şartıdır. Bu husus mahkemelerce Dava Şartı olarak kabul edilmekte olup, bu şart gerçekleşmeden açılan boşanma davası reddedilmektedir. Bu şart sadece Anlaşmalı Boşanma davası için geçerli olup, Çekişmeli boşanma davasında böyle bir şart yoktur. Boşanma sebepleri bulunması halinde eşlerden biri evlilik birliği 1 yıl sürmemiş olsa dahi çekişmeli boşanma davası açabilir.
3- Eşlerin Birinin Anlaşmalı Boşanma Davası Açması ve Diğer Eşin Davayı Kabul Etmesi
Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşmesi için Yetkili ve Görevli Aile mahkemesinde usulünce bir boşanma davasının açılması ve davalı eşin de bu davayı kabul etmesi gerekmektedir. Anlaşmalı da olsa ortada bir boşanma davası söz konusu olduğu için harçları yatırılarak Aile Mahkemesinde anlaşmalı boşanma davası açılmalıdır.
4-Eşlerin Anlaştıkları Hususları İçeren Boşanma Protokolünün Mahkemeye Sunulması
Anlaşmalı boşanma için sadece dava açmak yeterli olmayıp Tarafların boşanmanın ferileri konusunda anlaştıkları hususları ayrıntılı olarak belirttikleri bir protokol düzenleyip mahkemeye sunmaları gerekmektedir. Eksik bir şekilde düzenlenen Anlaşmalı Boşanma Protokolü, evlilik birliği sona erdikten sonra tarafların birçok sorunla karşılaşmasına sebep olacaktır. Örneğim Akhisar’da ikamet eden taraflarca boşanmak için Akhisar Aile Mahkemesine başvurulmuş ve herhangi bir talepleri olmadan boşanma gerçekleştirilmiştir. Ancak boşanma protokolünde tazminat, nafaka, mal rejimi vb. gibi hususlarda eksiklik bırakılırsa taraflardan birisi daha sonra nafaka, tazminat, mal rejimi davası açabilecektir. Bu da tarafların Anlaşmalı boşanmadan elde etmek istedikleri faydayı zarara çevirebilecek hak kayıplarına neden olacaktır. Bu nedenle Anlaşmalı boşanma protokolünün avukatlar tarafından düzenlenmesi hak kayıplarını engelleyecektir.
4- Hakimin Boşanma Protokolünü Onaylaması
Mahkemeye sunulmuş olan anlaşmalı boşanma protokolünün hakim tarafından incelenmesi neticesinde, boşanmadan sonra bu anlaşma maddelerinin bağlayıcılık kazanması için hakim tarafından onaylanması gerekmektedir. Onaylanmayan protokol bir anlam ifade etmemektedir.
Hakim, çocuğun üstün yararını veya tarafların menfaatlerini gözeterek gerekli görmesi halinde protokol hükümlerinde değişiklik yapabilir. Ancak bu değişiklikler yine tarafların kabulüne bağlıdır.
5-Tarafların Bizzat Hakim Tarafından Dinlenilmesi
Anlaşmalı boşanma davalarında en önemli husus her iki tarafında Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hususları kabul etmesi ve bu kararı özgür iradeleriyle vermesidir. Anlaşmalı boşanma davasında duruşma açılmakta ve hakim tarafları bizzat dinlemektedir. Hakim Tarafların iradelerini özgürce açıkladığına kanaat etmesi durumunda ilk celsede boşanmalarına karar verecektir. Bu şekilde tek celsede anlaşmalı boşanma sağlanmış olacaktır. Not: Sitemizde paylaşmış olduğumuz çalışmalar sadece bilgi amaçlıdır. Hukukun sürekli güncellendiği de dikkate alındığında bu bilgiler değişebilir veya güncellenebilir. Bu nedenle çalışmalarımıza dayalı olarak yapılan işlemlerden dolayı sorumluluk kabul edilmemektedir.